Tiêu chí xếp hạng thực hiện dự án của tư vấn

Đề án về quản lý chất lượng tư vấn tham gia xây dựng CTGT đang được Bộ GTVT triển khai. Trong đó có một nội dung rất mới là xây dựng, đưa ra được bộ tiêu chí đánh giá năng lực tư vấn, để hàng năm Bộ sẽ tiến hành công bố danh sách xếp hạng thực hiện dự án của tư vấn. Chủ trì làm việc với TEDI  - đơn vị được giao chủ trì soạn thảo và nghe ý kiến các vụ chức năng đóng góp ý kiến cho dự thảo bộ tiêu chí xếp hạng này, Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông đã có nhiều chỉ đạo quan trọng.

Theo Thứ trưởng, xây dựng bộ tiêu chí xếp hạng này là nhiệm vụ rất quan trọng, cần nghiên cứu trên tất cả các khía cạnh: pháp lý, hiệu quả, tác động... để xây dựng đề án. Về mục tiêu xây dựng bộ tiêu chí cần xác định rõ: Một mặt có tính chất tham khảo đối với các tổ chức tư vấn giúp các tổ chức này đầu tư, phấn đấu nâng cao sản lượng và chất lượng dịch vụ để có được xếp hạng cao hơn qua từng năm; Mặt khác sẽ tiến tới dần dần trở thành một kênh thông tin để các chủ đầu tư, ban QLDA... theo dõi kết quả thực hiện của các tư vấn trên cả mặt bằng chung. Về phạm vi, bộ tiêu chí được sử dụng để xếp hạng chung cho các tư vấn xây dựng CTGT, trước mắt tập trung vào những tư vấn thực hiện dự án do Bộ GTVT làm chủ đầu tư  hoặc ủy thác. Hoan nghênh các tư vấn thực hiện dự án của các chủ đầu tư khác muốn được tham gia xếp hạng.

Tiêu chí xếp hạng lớn cần phải có là kinh nghiệm và năng lực. Kinh nghiệm ở đây là kinh nghiệm về thực hiện sản phẩm tư vấn: đã từng tham gia những dự án nào, quy mô như thế nào, với vai trò gì. Cần có đánh giá của chủ đầu tư, cơ quan quản lý dự án đối với dịch vụ được tư vấn cung cấp cho dự án. Năm thành lập của tổ chức tư vấn không có nhiều ý nghĩa thực tế.

Về chấm điểm cho năng lực tư vấn, bao gồm điểm cho tài chính, nhân lực, thiết bị của tổ chức tư vấn. Điểm tài chính cần làm rõ doanh thu của tổ chức tư vấn trong khoảng 5 năm gần đây. Điểm cho nhân lực chủ chốt của tổ chức tư vấn (có mấy người có thể đảm nhận chức danh chủ nhiệm dự án? Điều này quan trọng hơn là có tổng số bao nhiêu nhân công trong tổ chức). Về tổ chức thực hiện, cần xây dựng cơ sở dữ liệu  lần đầu gồm các tiêu chí cơ bản (dựa vào các Nghị định 209 và Nghị định 12). Hàng năm các tư vấn mới tham gia vào danh sách xếp hạng cũng cần có đầy đủ các tiêu chí này. Song định kì cập nhật hàng năm, tổ chức tư vấn chỉ cần cung cấp thêm khoảng 2-3 số liệu mới về doanh thu hàng năm và đánh giá của chủ đầu tư về dự án tư vấn thực hiện trong năm.

Về tiến độ xây dựng dự thảo bộ tiêu chí, Thứ trưởng chỉ đạo TEDI hoàn thành vào cuối tháng 10/2012, trình Bộ GTVT lấy ý kiến các cơ quan liên quan. Bộ trưởng Bộ GTVT sẽ ban hành trong năm 2012. Dự định hàng năm, vào tháng 3 Bộ GTVT sẽ công bố Kết quả thực hiện hàng năm của các tổ chức tư vấn.

Phải loại bỏ được tư vấn yếu kém khỏi dự án

Chất lượng tư vấn, lựa chọn tư vấn lâu nay thực sự là “vấn đề” tại rất nhiều dự án xây dựng CTGT, đặc biệt rất đáng lo lắng với nhiều dự án được giao cho các địa phương làm chủ đầu tư. Chất lượng tư vấn thiết kế là một yếu tố rất quan trọng. Không thể có được một dự án chất lượng cao nếu lựa chọn phải một tư vấn tồi.

Do đó, tinh thần đang được Bộ GTVT đang quyết liệt chỉ đạo là phải lựa chọn được tư vấn đủ năng lực tham gia các dự án do Bộ GTVT làm chủ đầu tư và ủy quyền, phải loại bỏ được các tư vấn không phù hợp, kém chất lượng. Qua việc xếp hạng này, Bộ GTVT sẽ có thể công khai tư vấn nào, xếp hạng ở vị trí nào, để có thêm một kênh thông tin tin cậy để sàng lọc bước đầu, nhằm lựa chọn được chính xác nhà thầu tư vấn khi xét thầu các dự án. Với tiêu chí này, Bộ GTVT và các chủ đầu tư có căn cứ để từ chối các tư vấn yếu kém, do vận động, do thân quen mà vào các dự án.

Bộ GTVT cũng đang có những thay đổi quan trọng đối với việc sử dụng dịch vụ tư vấn CTGT. Bộ trưởng Đinh La Thăng đã kiên quyết chỉ đạo: Chọn tiêu chuẩn năng lực là số 1 để lựa chọn tư vấn, không chọn tư vấn giá thấp khi xét thầu. Các cơ quan chức năng của Bộ không được cắt giảm kinh phí khảo sát được xây dựng hợp lý của tư vấn. Chi phí cho tư vấn hiện chiếm chỉ 1 - 5% tổng giá trị xây lắp, đầu tư cho tư vấn là cách đầu tư hiệu quả cho dự án do đó cần nghiên cứu để xây dựng lại định mức hợp lý cho dịch vụ tư vấn, đặc biệt là tư vấn giám sát. Nếu cần thiết Bộ sẽ trình Chính phủ cho xây dựng Nghị định về quản lý tư vấn CTGT.